Kesintisiz Güç Kaynağı ve Dağıtım Tesisatı
Kesintisiz güç kaynağı (KGK) ve dağıtım tesisatı, elektrik kesintileri ve voltaj dalgalanmalarına karşı hassas elektronik cihazları koruyarak sürekli enerji sağlar. Bu sistemler, enerjinin güvenli ve verimli bir şekilde üretimini, kontrolünü ve dağıtımını içerir. Doğru tasarım, kurulum ve bakım, bu sistemlerin etkin ve güvenli bir şekilde çalışmasını sağlar. Güvenlik standartlarına uygunluk ve düzenli bakım, sistemlerin sürdürülebilirliği ve güvenliği açısından kritik öneme sahiptir.
1. Tanım ve Kapsam
- Kesintisiz Güç Kaynağı (KGK): Elektrik kesintileri ve ani voltaj dalgalanmalarına karşı hassas elektronik cihazları ve sistemleri koruyan, sürekli ve temiz enerji sağlayan cihazlardır. KGK'lar, genellikle bilgisayar sistemleri, telekomünikasyon ekipmanları, veri merkezleri, hastaneler ve diğer kritik uygulamalarda kullanılır.
- Dağıtım Tesisatı: KGK tarafından sağlanan elektrik enerjisinin kullanıcılara güvenli ve verimli bir şekilde ulaştırılması için kullanılan sistemlerdir. Bu sistemler, enerjinin kontrolünü, dağıtımını ve korunmasını sağlar.
2. Kesintisiz Güç Kaynağı (KGK)
Bileşenler:
- Giriş Doğrultucusu (Rectifier): Şebeke elektriğini doğru akıma (DC) çevirir ve bataryaları şarj eder.
- Batarya: Elektrik kesintisi durumunda enerji sağlayan depolama birimidir. Genellikle kurşun-asit veya lityum-iyon bataryalar kullanılır.
- Evirici (Inverter): Doğru akımı (DC) tekrar alternatif akıma (AC) çevirir ve yükleri besler.
- Bypass Devresi: KGK'nın bakım veya arıza durumunda yükü doğrudan şebekeye aktarır.
- Kontrol Paneli: KGK'nın çalışmasını izlemek ve kontrol etmek için kullanılan elektronik panel.
Çalışma Prensibi:
- Normal Çalışma: Şebeke elektriği giriş doğrultucusu aracılığıyla doğru akıma dönüştürülür ve bataryaları şarj ederken, evirici aracılığıyla yükleri besler.
- Elektrik Kesintisi: Şebeke elektriği kesildiğinde veya dalgalandığında, bataryalar devreye girer ve evirici aracılığıyla yükleri beslemeye devam eder.
- Şebeke Geri Geldiğinde: Şebeke elektriği geri geldiğinde, sistem otomatik olarak normal çalışma moduna geri döner.
3. Dağıtım Tesisatı
Bileşenler:
- Ana Dağıtım Panosu (ADP): KGK'dan gelen elektriğin ilk dağıtım noktasıdır. Elektriği alt panolara ve son kullanıcılara dağıtır.
- Alt Dağıtım Panoları: ADP’den gelen elektriği daha küçük bölgelere veya spesifik yük noktalarına dağıtır.
- Kablolar ve İletkenler: Elektrik enerjisinin taşınmasını sağlar. Genellikle bakır veya alüminyum iletkenler kullanılır.
- Devre Kesiciler: Aşırı akım ve kısa devre durumunda sistemi korur ve devreyi açar.
- Topraklama Sistemleri: Elektrik kaçaklarının ve arızaların güvenli bir şekilde toprağa iletilmesini sağlar.
Çalışma Prensibi:
- Enerji Üretimi: KGK, enerji kesintisi durumunda sürekli enerji sağlar.
- Dağıtım: Üretilen enerji, ana dağıtım panosu aracılığıyla alt panolara ve son kullanıcılara iletilir.
- Koruma: Devre kesiciler ve diğer koruma elemanları, aşırı akım ve kısa devre durumlarında sistemi korur.
4. Güvenlik ve Standartlar
- Standartlar: IEC (Uluslararası Elektroteknik Komisyonu), NEC (Ulusal Elektrik Kodu), EN (Avrupa Normları) gibi uluslararası ve ulusal standartlara uygun olmalıdır.
- Güvenlik Önlemleri: Elektrik kaçaklarına karşı topraklama, uygun yalıtım, kaçak akım röleleri ve aşırı akım koruma cihazları kullanılmalıdır. Ayrıca, yangın riskini azaltmak için yangın algılama ve söndürme sistemleri entegre edilmelidir.
- Düzenli Bakım: KGK ve dağıtım tesisatının düzenli bakımı, sistemin güvenli ve verimli çalışması için kritik öneme sahiptir.
5. Planlama ve Tasarım
- Yük Analizi: Enerji ihtiyacının doğru hesaplanması ve uygun kapasitede KGK ve ekipman seçimi.
- Şebeke Tasarımı: Enerji talebine göre şebeke altyapısının tasarımı yapılır. Bu tasarım, enerji verimliliği ve güvenlik açısından önemlidir.
- Ekipman Seçimi: Kullanılacak devre kesiciler, kablolar, transfer anahtarları gibi ekipmanların seçimi, sistemin güvenli ve verimli çalışması için kritik öneme sahiptir.
- Esneklik ve Genişletilebilirlik: Sistemlerin gelecekteki ihtiyaçlara göre genişletilebilecek şekilde tasarlanması.
6. Bakım ve İzleme
- Periyodik Bakım: Sistemlerin güvenli ve verimli çalışması için düzenli bakım ve testler yapılmalıdır. Bu, arıza riskini azaltır ve enerji sürekliliğini sağlar.
- Termal Görüntüleme: Elektrik panoları ve kablo bağlantılarının aşırı ısınma durumlarını tespit etmek için termal görüntüleme teknikleri kullanılabilir.
- Uzaktan İzleme ve Kontrol: Modern sistemler, enerji tüketimini izlemek ve yönetmek için uzaktan izleme ve kontrol sistemleri ile donatılabilir.